Το γαϊδούρι (Όνος)

Ο όνος, ή κοινός γαϊδούρι, κατάγεται από την Αφρική. Οι αιγύπτιοι φαίνεται ότι το χρησιμοποιούσαν ως κατοικίδιο ζώο τουλάχιστον 3.000 χρόνια π.Χ. Από εκεί μεταδόθηκε η χρήση του στους κατοίκους της Μεσοποταμίας, τους Σουμέριους, από αυτούς στην Ιωνία της Μικρά Ασίας και τη Μινωική Κρήτη και από αυτήν στην Ελλάδα. Στην ομηρική εποχή ήταν ακόμα σπάνιος και χρησιμοποιήθηκε κυρίως για ημιονοπαραγωγή (μουλάρια). Από τους Έλληνες αργότερα τον παρέλαβαν οι Ρωμαίοι.

Στο Στεφάνι συναντάμε κυρίως την μικρόσωμη φυλή όνων των παραμεσόγειων χώρων. Ο όνος αυτός έχει ανάστημα γύρω στο 1 μ. Επικρατεί ο ορφνός χρωματισμός με αργυρόφαιο το περιρρίννιο, την κοιλιά και τη μασχάλη. Φέρουν έγχελυς, σταυροειδή ζώνη και πτυχές στα άκρα. Η φυλή αυτή είχε εξαπλωθεί στην Ελλάδα και αποτελούσε το βασικό κορμό της ελληνικής ονοτροφίας.

Παλιά υπήρχαν και οι όνοι της Κυπριακής Φυλής, μεγαλόσωμα ζώα με ανάστημα έως το 1,40 μ. και κύριο χρωματισμό ο μελανός με αργυροφαιο περιρρίνιο και κοιλιά. Ήταν ισχυρά ζώα με γερά άκρα και χρησιμοποιήθηκαν κυρίως για την ημιονοπαραγωγή.

Όνος φυλής Κύπρου του Δημήτρη Α. Μπαλάφα "Πουλή"

Το γαϊδουράκι σε σύγκριση με το άλογο έχει πολύ μεγάλη αντοχή στην κοπιώδη εργασία, στον καύσωνα, στις ασθένειες, στην πείνα και την δίψα. Είναι εξαιρετικά λιτοδίαιτος, πολύ υπομονετικός και μακροβιότερος του αλόγου. Παρά την ολιγαρκεία του ο όνος όσον αφορά τη διατροφή του, είναι απαιτητικός στο νερό, το οποίο πρέπει να είναι καθαρό, για να το πιει. Αρνείται συνήθως να πιει νερό και ακόμη μερικές φορές, όταν έχουν πιει από το ίδιο δοχείο άλλα ζώα ή ακόμη και όνοι.

Η φωνή του όνου (ογκανισμός) είναι τελείως διαφορετική από την φωνή του αλόγου.

Βιβλιογραφία: "Ο Ίππος και η εκτροφή του", Αποστόλου Μ. Ζαφράκα